Author: Kristian Guttesen

Félag heimspekikennara stóð fyrir námskeiðinu Að beita aðferðum heimspekinnar í samfélagsfræði- og íslenskukennslu þriðjudaginn 20. ágúst s.l. Fjallað var um hvernig heimspekin getur lagt til ákveðnar aðferðir við að fást við hin ýmsu viðfangsefni sem íslensku – og samfélagsgreinakennarar fást við. Gagnlegar æfingar, verkefni og ýmis viðfangsefni voru kynnt sem kennarar geta nýtt sér í kennslustundum.

Áhersla var lögð á að skoða hvernig vinna megi með spurningar, fullyrðingar, hugtakagreiningu, skoðanamyndun, rök og samræður svo fáein dæmi séu nefnd. Þátttakendur fengu einnig að spreyta sig á nokkrum vel völdum verkefnum.

Kennari á námskeiðinu var Jóhann Björnsson grunnskólakennari og doktorsnemi í heimspeki menntunar.

Langar þig stundum til þess að breyta til og brjóta upp kennslustundirnar? Langar þig til þess að efla skapandi og gagnrýna hugsun í því fagi sem þú kennir? langar þig til að hvetja nemendur þína til að rökræða námsefnið? Viltu næra undrun nemenda þinna?

Félag heimspekikennara heldur námskeið um það hvernig nota megi aðferðir heimspekinnar í kennslustundum í íslensku og samfélagsfræði. Leiðirnar sem kynntar verða eru auðveldar í framkvæmd og tilvaldar til þess að auka fjölbreytnina í skólastarfi og geta þær tekið þann tíma sem hver kennari vill.

Þótt fyrst og fremst sé horft til kennara í íslensku og samfélagsgreinum eru allir kennarar velkomnir enda má yfirfæra viðfangsefni námskeiðiðins yfir á fleiri greinar en íslensku og samfélagsfræði.

Staður og tími: Réttarholtsskóli við Réttarholtsveg, þriðjudaginn 20. ágúst kl. 09.00-12.00.

Kennari: Jóhann Björnsson kennari við Réttarholtskóla og doktorsnemi í heimspeki með börnum og unglingum

Þátttökugjald: 5.000 kr.

Þátttaka tilkynnist til Jóhanns Björnssonar, í tölvupósti á johannbjo@gmail.com

Þátttaka er staðfest með því að greiða námskeiðsgjaldið:

kt. 671296-3549
rn. 140-26-000584

___________

Félag heimspekikennara er fagfélag kennara á öllum skólastigum. Það vinnur að ýmsum verkefnum með það fyrir augum að efla heimspekikennslu á öllum skólastigum. Sjá nánar um félagið , tilgang þess og sögu, á eftirfarandi upplýsingasíðu.

Heimspeki með börnum er stunduð víða í íslenskum menntastofnunum. Hverjir geta ástundað hana? Hvaða þekkiungu þarf leiðbeinandinn að hafa? Hvað er heimspeki með börnum? Á hún heima í skólastofunni eða utan skólans? Slíkar spurningar eru meðal viðfangsefni Félags heimspekikennara. Í grein sinni Eru börn heimspekingar? reynir Kristian Guttesen að varpa ljósi á sumar af þessum spurningum.

---

Þann 15. febrúar hélt Jón Thoroddsen fræðsluerindi á vegum Félags heimspekikennara um kennslubók sína, Gagnrýni og gaman: Samræður og spurningalist. Viðburðurinn var fjölsóttur og þótti fundargestum fróðlegt að hlusta á lýsingu Jóns á bókinni, sem hann sagði vera sögu kennara, þróun aðferðar og leiðbeiningar um beitingu hennar.

---

Fjórði viðburður ársins er eins dags námskeið á vegum Félags heimspekikennara og rannsóknaverkefnisins Líkamleg gagnrýnin hugsun. Donata Scheller kynnir kenningar um og aðferðir líkamlegrar gagnrýninnar hugsunar, en áhersla verður lögð á verklegar æfingar sem byggja á þeirri aðferðafræði sem hefur verið þróuð til að virkja, þjálfa og iðka líkamlega gagnrýna hugsun. Námskeiðið fer fram 30. mars 2019, kl. 9:30-17:00 í Odda 106 Háskóla Íslands. Fjöldi þátttakenda er takmarkaður en þátttaka er ókeypis.

Greint er frá viðburðinum í nýjasta fréttabréfi Félags heimspekikennara (nr. 20, mars 2019). 

Námskeið á vegum verkefnisins „Líkamleg gagnrýnin hugsun“ í samstarfi við Félag heimspekikennara

Líkamleg gagnrýnin hugsun 

Eins dags vinnustofa fyrir kennara í gagnrýninni hugsun í öllum fræðigreinum

Hvenær: Laugardagur 30. mars 2019, 9:30–17:30
Hvar: Odda 106, Háskóla Íslands

Líkamleg gagnrýnin hugsun (www.ect.hi.is) er rannsóknarverkefni sem heimspekingar og mannfræðingar við Háskóla Íslands, Árhúsarháskóla, Háskólann í Koblenz, Stony Brook Háskóla og Rannsóknarstofu ör-fyrirbærafræði í París hafa komið á laggirnar. 

Kenningar um og aðferðir líkamlegrar gagnrýninnar hugsunar byggja á hvarfinu að líkamanum en það felst í því að gangast við þekkingarfræðilegri virkni þeirrar for-ætlandi sem býr að baki í tilfinningum, líkamlegri og reynslubundinni hugsun. Rannsóknir á samspili hugar og líkama í hugsun sýna hvernig hægt er að sigrast á grundvallarklofningi varðandi tilurð þekkingar sem hefur einkennt kartesíska hugsun í rannsóknum og kennsluháttum allt fram til dagsins í dag.

Í vinnustofunni verða kenningar um líkamlega gagnrýna hugsun kynntar stuttlega, en megin áhersla verður lögð á verklegar æfingar sem byggja á þeirri aðferðafræði sem hefur verið þróuð til þess að virkja, þjálfa og iðka líkamlega gagnrýna hugsun. Undirstöðuatriði „Hugsað á brúninni“ („Thinking at the Edge“), aðferðar sem Eugene Gendlin þróaði við Háskólann í Chicago verða kynnt.

Klasi 1: Að virkja skynjun („felt sense“, „felt meaning“) á/tilfinningu fyrir úrlausnarefni, málefni, verkefni eða spurningu. Að skoða og æfa þá endurómun/svörun sem finna má í tengslum á milli skynjunar á/tilfinningar fyrir merkingu og táknunar/framsetningar. Að verða fær um að setja í orð meira af þeirri nákvæmni sem býr í margslunginni undirliggjandi líkamnaðri þekkingu (eða margslunginni undirliggjandi þekkingu sem býr í líkamanum?). Að gera tilraunir með reynslubundna nákvæmni.

Klasi 2: Að hugsa með flókinni lifaðri reynslu. Reynslubundin tenging sem bylgjuvíxlun (e. diffraction), ekki samanburður. Uppbygging aðleiðslu. Reynslu- og aðstæðubundinn skilningur sem „linsur“ sem við horfum í gegnum þegar við hugsum.

Donata Schoeller mun leiða námskeiðið en hún er lektor í heimspeki við Háskólann í Koblenz og gestaprófessor í heimspeki við Háskóla Íslands. Í rannsóknum sínum fæst hún við líkamlegar nálganir á hugsun og þekkingu á grunni túlkunarfræði, fyrirbærafræði, málspeki, pragmatisma og út frá sálmeðferðarlegum sjónarmiðum sem og rannsóknum hugarfræði. Meðal bóka hennar eru Close Talking: Erleben zu Sprache bringen (De Gruyter 2019), Saying What We Mean, (útgefið ásamt Ed Casey), (Northwestern University Press) og Thinking Thinking, útgefið ásamt Vera Saller, (Alber Verlag). Þá hefur hún þýtt meginverk Eugene Gendlins í heimspeki, A Process Model á þýsku. Donata Schoeller birtir reglulega greinar í alþjóðlegum tímaritum eins og Continental Philosophy Review, Mind and Matter, Nietzsche Studien og Deutsche Zeitschrift für Philosophie. Hún er þjálfari í líkamlegri gagnrýnni hugsun, Focusing og Hugsað-á-brúninni, sem hún kennir við háskóla víða um heim. Hún hlaut þjálfun hjá Claire Petitmengin í „Elicitation“-aðferð líkamlegrar gagnrýninnar hugsunar og er þátttakandi í rannsóknarstofu hennar í ör-fyrirbærafræði í París.

Fjöldi þátttakenda er takmarkaður. Áhugasamir skrái sig með því að senda tölvupóst á sth123@hi.is

Félag heimspekikennara er fagfélag kennara á öllum skólastigum. Tilgangur þess er m.a. að efla samstarf heimspekikennara og þeim sem starfa við æskulýðsstarf á öðrum vettvangi,  m.a. með því að vera vettvangur fyrir skoðanaskipti um heimspekikennslu, að vinna að eflingu heimspekikennslu hérlendis og að hafa forgöngu um endurmenntunarnámskeið og aðra fræðslustarfsemi  eftir því sem við á.

Þann 9. janúar sl. hélt Guðrún Hólmgeirsdóttir fræðsluerindi á vegum Félags heimspekikennara um þrjár kennslubækur sínar í heimspeki. Viðburðurinn var afar vel sóttur og spunnust miklar umræður út frá framsögu Guðrúnar.

Annar viðburður ársins verður fræðsluerindi Jóns Thoroddsen sem kynnir kennslubók sína, Gagnrýni og gaman. Greint er frá viðburðinum
í nýjasta fréttabréfi Félags heimspekikennara (nr. 19, febrúar 2019). Hér má svo lesa grein eftir Jón úr Skólavörðunni 5. tbl. 3. árg. ágúst 2003, þar sem hann segir frá tilraunum sínum í heimspeki með nemendum í Grandaskóla veturinn 2002-2003.

Norræn samtök um heimspekilega ráðgjöf, sem Félag heimspekikennara er aðili að, halda níundu ráðstefnu sína í. Helsinki, dagana 3.-5. maí 2019. Ráðstefnan sjálf er haldin 4.-5. maí, en á föstudeginum, 3. maí, er haldin vinnustofa undir handleiðslu Guro Hansen Helskog, undir yfirskriftinni The Dialogos approach to pedagogical philosophical practice. Þessi vinnustofa rúmar aðeins 16 þátttakendur og því er mikilvægt að skrá sig í tæka tíð ætli einhver að sækja ráðstefnuna heim.

Þema ráðstefnunnar er heimspekiiðkun og menntun (e. Philosophical Practice and Education), en hér má lesa lýsingu hennar á ensku, þar sem kallað er eftir ráðstefnuerindum og gefin nánari lýsing á lokuðu vinnustofunni: Call-for-Papers_9th-Nordic-Conference-on-Philosophical-Practice.pdf

Stjórn Félagsheimspekikennara óskar félagsmönnum og samstarfsaðilum farsældar á nýju ári. Margt spennandi er á döfinni og hlökkum við til að takast á við þau verkefni sem bíða okkar á árinu.

Norræn samtök um heimspekilega ráðgjöf, sem Félag heimspekikennara er aðili að, halda níundu ráðstefnu sína, í Helsinki dagana 3.-5. maí 2019. Ráðstefnan verður auglýst nánar á Fb síðu samtakanna og munum við líka segja frá henni í væntanlegu fréttabréfi þegar nær dregur.

Fyrsti viðburður ársins verður fræðsluerindi Guðrúnar Hólmgeirsdóttur sem kynnir kennslubækur sínar í heimspeki. Greint er frá viðburðinum í nýjasta fréttabréfi Félags heimspekikennara (nr. 18, janúar 2019). Hér má svo lesa viðtal við Guðrúnu sem birtist á Heimspekitorginu sumarið 2013.

Gleðilegt árið!

---

Mynd: Rammi úr myndinni Ghostwalk e. Gunnhildi Unu Jónsdóttur

Hér birtist nýtt Fréttabréf heimspekikennara. Efst til vinstri (þegar fréttabréfið opnast) er hægt að skrá sig á póstlistann, en einnig er hægt að gerast áskrifandi að fréttabréfinu hér á Heimspekitorginu.

Fram skal tekið að það er alltaf auðvelt að segja upp áskrift að fréttabréfinu og í hverju tölublaði fylgja upplýsingar um hvernig gera megi það.

Við vonumst til að þessu framtaki verði vel tekið og að félagsmenn sendi okkur efni og/eða ábendingar um hvaðeina sem lýtur að viðfangsefni félagsins. Senda má efni og ábendingar á netfangið heimspekikennarar@gmail.com

Ráðgert er að næsta tölublað fréttabréfsins komi út eftir áramót. Hægt er að lesa nýja tölublaðið, sem er hið 17. í röðinni, með því að smella á hlekkinn hér að neðan. Njótið lestrarins!

Fréttabréf heimspekikennara nr. 17, desember 2018

Á árunum 2012-2013 kom Fréttabréf heimspekikennara reglulega út. Okkur langar að endurvekja það og senda út eitt tölublað fyrir jól 2018 og annað eftir áramót. Síðan munum við taka afstöðu til framhaldsins. Með því að smella á hlekkinn hér að ofan er hægt að skoða eldri tölublöð.

Nú viljum við kalla eftir efni. Okkur langar að heyra hvað félagsmenn okkar eru að fást við. Sendið okkur örstutta línu á netfangið heimspekikennarar@gmail.com, þar sem þið greinið frá ykkar starfi. Eins, megið þið segja frá áhugaverðum póstlistum, greinum og/eða kennsluefni sem þið kunnið að hafa rekist á.

Við reiknum með að senda út fyrsta nýja tölublaðið þ. 1. desember 2018. Hlökkum til að heyra frá okkur og vonumst eftir jákvæðum viðbrögðum.

Kv. Stjórnin

Um viðfangsefni í heimspekitímum

Miðvikudagskvöldið 14. nóvember 2018, kl. 19, heldur Jóhann Björnsson heimspekikennari og doktorsnemi í menntunarfræðum opið fræðsluerindi á vegum Félags heimspekikennari, þar sem hann hyggst kynna útgefnar kennslubækur sínar og aðferðir til að beita þeim í skólastofunni.

Viðburðurinn fer fram í Iðu Zimsen, Vesturgötu 2a, og er opinn öllum kennurum og áhugafólki um heimspeki sem kennsluaðferð.

Hér má skoða viðburðinn á Facebook: https://www.facebook.com/events/1990839334302979/

Endilega merkið við „Going“ og deilið honum sem víðast!